Marginalia
a. victuperare, exprobrare
Discooperuit. Populus discooperuit animam suam ad mortem, Iudicum, discooperuit et publicavit personam suam in bello ad mori et sic in discooperire eos in Philestim1 Samuelis, et het stans cum gaia et sunt legentes ipsum hatph cames et ad ipsam lecturam erit infinitum de levi. Et sunt declarantes in discooperire eos lingua2 exacerbationis et venit sicut modus et renes meos exacerbabo ut dicere in calefieri cor eorum et exacerbari eos supra ipsis3. Et targum quod sagicte eius acute, sagitte eius acute. Et targum in ense acuto in ense acuto. Et sic in verbis doctorum nostrorum gladius acutus. Et ipsi ancilla desponsata ad virum, Et vocavit, preparata et publicata. Et sic in verbis doctorum nostrorum desponsata mea in Iuda ecce ista desponsata et expo. doctorum nostrorum in ancilla Cananea dimidium ipsius ancilla, et dimidium ipsius filia libertatis desponsata ad servum hebreum, scriptura loquitur et ista expo. et redimi non redempta fuit, redempta, non ipsa redempta, et sic in lingua victuperii(a), propterea quod est revelatio macularum et manifestatio earum victuperavi acies Israel, Samuelis, quem victuperasti et iniuriatus es, Isaie, quia non inimicus vituperabit me, Psalmiste. Et verbum leve et vituperationes vituperantium te ceciderunt supra me, Psalmiste, et respondebo vituperanti me verbum, Proverbiorum, non reprehendet cor meum, Iob, et de hoc ad scientiam caldeizantis in vituperare eos in Philistim, qui caldeizat quando vituperaverunt Philestim. Et targum vituperii hisuda. Et sunt declarantes non reprehendet cor meum de modo in diebus iuventutis mee quod modus eius iuventutis mee. Et dominus meus pater meus expo. non heraph, non convertetur retro ut dicere non convertetur retro cor meum, de quo dixi quod non peccavi. Et in arabico vocatur manharaph res reversa retro. Et nomen vituperium fregit cor meum vituperium et iniuria4, Ezechielis. Et collectio et isti ad vituperia, Danielis. Et modus alius et omnis bestia terre supra ipsum hyemabit, Isaie, expo. stabit ibi in diebus hyemis, et estas et hyems, In principio, et percutiam domum estatis supra domum hyemis, Amos, de hyeme piger non arabit, Proverbiorum, expo. de frigore hyemis notum.
עם חרף נפשו למות (שופ’ ה, יח), גלה ופרסם עצמו במלחמה1 למות, וכן בחרפם בפלשתים (שמ"ב כג, ט), והחי"ת מעמדת בגעיא. ויש קוראים2 אותה חטף קמץ ולאותה הקריאה יהיה מקור מן הקל. ויש מפרשים בחרפם לשון חדוד. ובא כענין וכליותי אשתונן (תה’ עג, כא) כלומר בהתחמם לבם והתחדדם אליהם3. ותרגום אשר חציו שנונים (יש' ה, כח) דגירוהי מחרפין, ותרגום 4כחרב חדה (יש' מט, כח) כחרבא חריפא, וכן בדברי5 רבותינו ז"ל [א] סכינא חריפא. והיא שפחה נחרפת לאיש (וי’ יט, כ), מיועדת6 ומפורסמת. וכן בדברי 7 ז"ל [ב] האומר חרופתי ביהודה הרי זו מקודשת. ופרשו רבותינו ז"ל בשפחה כנענית חציה שפחה וחציה בת חורין המאורסת לעבד עברי הכתוב מדבר. וזהו8 פירוש והפדה לא נפדתה9 (וי’ יט, כ) פדויה ואינה פדויה. וכן בלשון הגדוף10 לפי שהוא גלוי המומין ופרסומים11 חרפתי את מערכות ישראל (שמ"א יז, י), את מי חרפת וגדפת (יש’ לז, כג), כי לא אויב יחרפני (תה’ נה, יג). ופעל הקל וחרפת12 חרפיך13 נפלו עלי (תה' סט, י), ואשיבה חרפי14 דבר (מש’ כז, יא), לא יחרף לבבי מימי15(איוב כז, ו). ומזה לדעת המתרגם בחרפם בפלשתים16 (שמ"ב כג, ט) שתרגם כד חסידו פלשתאי. ותרגום חרפה (בר' לד, יד) חסודא. ויש מפרשים לא יחרף לבבי מענין בימי חרפי (איוב כט, ד) 17 שענינו18 בימי נערותי. ואדני אבי ז"ל פרש לא יחרף לא יסוג19 אחור כלומר לא יסוג2020 אחור20לבבי מאשר אמרתי תחלה23כי לא חטאתי24. ובערבי יקרא מנחראף25 הדבר הנסוג אחור. והשם חרפה שברה לבאיעל בית החורף31 (עמ’ ג, טו), מחרף עצל לא יחרוש32 (מש’ כ, ד), פירושו מקור החורף33 ידוע.
Sources rabbiniques
א. בבלי, מנחות עד ע"א
ב. בבלי, קידושין ו, ע"א
Apparat critique
1. Philestim A, ed] Philistim ST
2. lingua ed] linga A, ST
3. ipsis ST, ed] istis ipsis A
4. iniuria ST, ed] in iuria A
1. במלחמה] למלחמה Ma3
2. קוראים] שקוראין Ma3 קוראין V1
3. אליהם] Ma3 omission
4.
] ם V1 addition
5. בדברי] בדברי V1
6. מיועדת] מועדת Ma3
7. חסר] רבותינו BL Ma3 V1
8. וזהו] וזה הוא V1
9. נפדתה] נפחתא Ma3
10. הגדוף] גדוף BL Ma3 V1
11. ופרסומים] ופרסומם BL Ma3 V1
12. וחרפת] וחרפות BL Ma3
13. חרפיך] חורפיך Ma3 V1
14. חרפי] חורפי Ma3 V1
15. נוסף מימי] BL
16. בפלשתים] לפלשתים Ma3
17. ] מקדמוני Ma3 addition
18. שענינו] Ma3 omission
19. יסוג] יסג Ma3 יסב V1
20. נוסף כלומר לא יסוגיסגלא יסוב אחור] BL
20.
לא יסוגיסג]
20. יסוג] יסג Ma3
23. נוסף תחלה] BL
24. חטאתי] תבואתי V1
25. מנחראף] מנחר אף Ma3
26. לבאי] לבי BL Ma3 V1
27. חרפיך] חורפיך BL V1 חורפים Ma3
28. תעמד] תעמוד V1
29. החרף] החורף BL Ma3
30. וחרף] וחורף Ma3
31. על בית החורף] בית החרף BL את בית הקיץ על בית החרף Ma3 את הקיץ על בית החרף V1
32. יחרוש] יחרש BL V1
33. החורף] החרף Ma3 V1