Marginalia
a. 54
b. 43
c. 78
Cantavit. Et cantabit lingua muti cantabunt habitantes petram, Isaie, cantabit et gaudebit, Proverbiorum, cum surec in statere predabitur meridie canta et letare, Zacarie, et vidit totus populus et laudaverunt surge clama in nocte infinitum. Vel nomen et collectum de ipso cantica liberationis, Psalmiste, expo. cantica de liberatione et expo. in cantare simul stellas matutini1 scripsit sapiens rabi Abraham Benezra stellas matutini sunt septem ministre et vocate sunt etiam sicut stelle lucis et filii2 dei sunt ordines superiores et motio eorum ipsa cantus eorum iubilatio eorum. Et nomen adhuc aperi canticum, Isaie(a), et transivit preconium in exercitu, Regum, et caldei in navibus clamor eorum, Isaie, ausculta clamorem meum, Psalmiste(b). Et nomen perfectum venite ante ipsum cum cantu, Psalmiste, non venisset cantus in ipso quia cantus impiorum de proximo, Iob. Et hitpaal sicut fortis cantans de vino, Psalmiste(c). Et verbum grave cantate Deo fortitudini nostre, Psalmiste3, expo. dicite cantum cantate gentes populus eius, Verba, expo. vos gentes que estis populus eius cantate quia sanguinem servorum ulciscetur et quod est transiens ad secundam et cor vidue cantare faciam, Iob, exitus matutini et vesperi cantare faciet, Psalmiste4, ad viam cantare simul stellas matutini et5 interpretantes cantate preconizate sicut sapientis foris cantabit clama in nocte et transire fecit preconium et ratio preconium et expo. in omni loco quod erunt populus Domini preconizate supra ipsis quia sanguinem servorum eius ulciscetur. Et grave aliud et venient et cantabunt in altitudine Sion, Ieremie, cantare cantabunt, Psalmiste, etiam letitia et cantus, Isaie. Et cuius non memoratus est agens suus de ipso et in vineis non cantabitur, Isaie, modus eorum modus clamoris cum robore sunt de ipsis ad cantum et ad gaudium et sunt de ipsis ad preconium. Et sunt ad orationem et sunt ad planctum et clamorem sicut6 et caldei7 in navibus planctus8 eorum omne unum de ipsis secundum locum suum et expo. sicut fortis clamans de vino sicut homo qui dormit pre multum vini quod bibit et quando ipse expergiscens de vino suo clamat et vociferat et dixit sic fortis quia non deficit fortitudo de ipso si non propter vinum sic Sanctus Benedictus Ipse fuit similis ad dormientem vel ad soporantem de vino quia fuit videns in peccatis Isdrael et in peccatis eorum et erat sicut dormiens et sicut soporatus tacitus ipsis et quando fortificata supra ipsis peccata eorum et irritare fecerunt ipsum in factis eorum malis ulciscetur in ipsis et erit sicut fortis vociferans de vino et percussit inimicos eius retro et abhominatus est in tentorio Ioseph et dixit hoc supra desolatione tabernaculi Silo ala pavonum, Iob, nomen avis vocatur sic forte ipsa cantans et pulchra vocem vel cantans et gaudens in alis suis que sunt pulchre sicut pavo et forte est ipse.
ותרון1 לשון אלם2 (יש’ לה, ו), ירונו3 יושבי4 סלע (יש’ מב, יא). ירון ושמח (מש’ כט, ו), בשרק5 בפלס ישוד צהרים (תה' צא, ו). רני ושמחי (זכ’ ב, יד), וירא כל העם וירנו (וי’ ט, כד), קומי6 רני בלילה (איכה ב, יט), חכמות בחוץ תרנה (מש’ א, כ), ברן יחד כוכבי7 בקר (איוב לח, ז), מקור או שם. והמקובץ ממנו רני פלט (תה’ לב, ז), פירושו רננות של הצלה. ופירוש ברן יחד ככבי בקר (איוב לח, ז)8 כתב החכם רבי אברהם 9 כי 11כוכבי12 בקר הם השבעה משרתים13 ויקראו גם כן כוכבי14 אור, ובני אלהים הם המערכות העליונות ותנועתם היא רנתם ותרועתם. 15 והשם עוד פצחי רנה (יש’ נד, א), ויעבר הרנה במחנה (מל"א כב, לו), וכשדים באניות רנתם (יש’ מג, יד),16 הקשיבה רנתי (תה’ יז, א). והשם 17 באו לפניו ברננה (תה’ ק, ב), אל תבא רננה בו (איוב ג, ז), כי רננת רשעים מקרוב (איוב כ, ה). וההתפעל כגבור מתרונן מיין (תה’ עח, סה). והפעל הכבד הרנינו לאלהים עוזנו18 (תה’ פא, ב), פירושו אמרו רנה. הרנינו גוים עמו (דב’ לב, מג), פירושו אתם19 הגוים שהם עמו הרנינו כי דם עבדיו יקום. ואשר הוא יוצא לשנים ולב אלמנה ארנין20 (איוב כט, יג), מוצאי בקר וערב תרנין (תה’ סה, ט), על דרך ברן יחד כוכבי21 בקר (איוב לח, ז). ויש מפרשים הרנינו הכריזו כמו חכמות22 בחוץ תרונה23(מש' א, כ), רני בלילה (איכה ב, יט),
ויעבור24 הרנה, שהטעם הכרוז25,22 ופירושו בכל מקום שיהיו27 עם י"י הכריזו עליהם כי דם עבדיו יקום. וכבד אחר ובאו ורננו במרום ציון (יר’ לא, יב), ורנן28 ירננו (תה’ קלב, טז),28 אף גילת30 ורנן (יש’ לה, ב). ושלא נזכר פועלו31 ממנו ובכרמים לא ירנן (יש’ טז, י). ענינם32 ענין הצעקה בכח, יש33 מהם לשירה ולשמחה, ויש מהם להכרזה, ויש מהם 34לתפלה ויש לבבי35 ואנקה 36 וכשדים באניות רנתם (יש’ מג, יד), כל אחד 37 לפי מקומו. ופירוש38 כגבור מתרונן מיין (תה' עח, סה), פירושו39כאדם שנרדם40 מרב41 היין ששתה ועתה הוא מקיץ מיינו וצועק ומתרונן. ואמר42 כגבור כי לא תחסר הגבורה ממנו כי אם בעבור היין, כך הקדוש ברוך הואהיה43 דומה לישן או לנרדם מהיין, שהיה רואה בעונות ישראל ובחטאתם כ44והיה כישן ונרדם מחריש להם, וכשגברו 45 עונותם46 והכעיסוהו במעשיהם הרעים התנקם בהם ויהיה47 כגבור מתרונן מיין ויך צריו אחור וימאס באהל יוסף (תהק עח, סז). ואמר זה על חרבן48 משכן שילה. כנף רננים 49 (איוב לט, יג), שם עוף נקרא כן. אולי הוא מרנן ויפה קול, או מרנן ומתעלס בכנפיו שהם יפות כמו הטווס. ואולי50 הוא הוא.
Sources rabbiniques
Apparat critique
1. matutini ed] matutini A, ST
2. filii A, ed] ST omission
3. Psalmiste A, ed] ST
4. Psalmiste A, ed] saltans ST
5. et A, ed] ST omission
6. sicut ed] sic A, ST
7. caldei ed] caldeizat A, ST
8. planctus ed] pluctus A ; luctus ST
1. ותרון] ותרן BL
2.
אלם] אלמים V1
3. ירונו] ירנו BL Ma3 V1
4. יושבי] ישבי BL
5. בשרק] V1 omission
6. קומי] קומי BL Ma3 V1
7. כוכבי] ככבי BL
8. ] Ma3 V1 omission
9. ] אבן BL Ma3 בן V1
11. נוסף כי ] BL Ma3 V1
12. כוכבי] ככבי BL V1
13. משרתים] המשרתים Ma3
14. כוכבי] ככבי BL V1
15. ] והמקובץ ממנו רני פלט (תה’ לב, ז), פירושו רננות של הצלה. Ma3 addition
16. ] Ma3 omission
17. חסר] השלם BL V1 שלם Ma3
18. עוזנו] עזנו BL Ma3 V1
19. אתם] אותם V1
20. ארנין] ארנן BL
21. כוכבי] ככבי BL כוכבים Ma3
22. חכמות] חכמת Ma3
23. תרונה] תרנה BL Ma3
24. ויעבור] ויעבר BL Ma3
25. הכרוז] הכריז BL
27. שיהיו] שיהיו Ma3
28. ] Ma3 omission
28. ורנן] רנן BL V1
30. גילת] גלת Ma3
31. פועלו] פעלו BL
32. ענינם] V1 omission
33. יש] ויש BL
34. נוסף מהם ] BL Ma3
35. לבבי] לבכי BL Ma3 V1
36. חסר] כמו BL Ma3 V1
37. חסר] ממנו BL
38. ופירוש] פירוש Ma3
39.
נוסף פירושו] BL V1 פירושו Ma3
40. שנרדם] הנרדם V1
41. מרב] מרוב BL Ma3 V1
42. ואמר] ואומר Ma3
43. היה] BL
44. נוסף כ] BL Ma3 V1
45. חסר] עליהם BL
46.
עונותם] עונתם BL עונות
47. ויהיה] והיה BL Ma3 V1
48. חרבן] חורבן Ma3
49. ] נעלסה Ma3 V1 addition
50. ואולי] אולי V1
Notes critiques
i. saut du même au même ?