Marginalia
a. quintati vel armati
Quinque. Et pars fratrum eius cępit quinque viros, In principio. Et lingua mulierum quinque oves facte, Samuelis, et numerus magnus princeps quinquaginta et quinquaginta eius1 quinquaginta tui, Regum, quinquaginta qui tibi. Et verbum de hoc radice in modo numeri parvi et quintati ascenderunt filii Israel, Nomina, expo. accincti quintam cum instrumentis armorum et ipsa et costa quinta. Et sic expo. doctores nostri et percussit ipsum cum posteriori lancee ad quintam, Samuelis, dixit rabi Iohanan2 in costa quinta loco quod fel et iecur suspensa in ipso. Et sunt declarantes armati quod erat omnis unus de ipsis portans quinque instrumenta armorum et primum compositum. Et verbum grave et quintavit terram Egipti, In principio, ut dicere cępit quintam. Et nomen et superliminare postium quintum, Regum, quod fuerunt postes et supra liminare3 quod est superliminare quinque coctis istud extra istud et istud intrans de isto sicut quod faciunt hodie in portis pictis. Et Ionatan caldeizat superliminare suum et postes eius armati et de modo4 quintati(a) ascenderunt filii Isdrael quod est modus armature et armature. Et quintum suum addet5 supra ipsum, In deserto, expo. doctores nostri quintum suum solum et ipsum quintum proprietatis6, et quod quod dixit et quinti eius declaraverunt doctores nostri ad multiplicari multa quinta ad propietatem unam, et licet quod supra viam di duc fuit conveniens ad esse quinti huius7, ecce invenimus sicut ipsum in collectione masculorum solum, et soror tua Sedom et filie tue debilitata fuisti cum multitudine consiliorum tuorum. Vel erit quinti eius in lingua masculorum.
ומקצה אחיו לקח חמשה אנשים (בר' מז, ב). ובלשון1 נקבה חמש2 צאן עשויות (שמ"א כה, יח), והחשבון הגדול שר חמשים וחמשיו (מל"ב א, ט), את3 חמשך4 (מל"ב א, יב), חמשים שלך. והפעל מזה השרש בענין החשבון הקטן וחמושים עלו בני ישראל (שמ' יג, יח), פירושו חגורי חומש בכלי זין והוא5 הצלע החמישית. וכן פירשו6 רבותינו ז"ל [א], ויכהו 7 באחרי החנית אל החומש8 (שמ"ב ב, כג), אמר רבי יוחנן בדופן חמישית9 מקום שמרה וכבד תלויין בו. ויש מפרשים וחומשים10 שהיה11 כל אחד מהם נושא חמשה כלי זיין12 והראשון נכון. והפעל הכבד וחמש את ארץ מצרים (בר' מא, לד), כלומר יקח 13 החמישית. והשם האיל מזוזות חמישית14 (מל"א ו, לא), פירושו שהיו המזוזות והאיל שהוא המשקוף חמש צלעות זה חוץ לזה וזה כונס מזה כמו שעושים15 היום בפתחים המצוירים16. ויונתן תרגם אילוהי וספוהי17 מסקסין18, מענין וחמושים עלו בני ישראל שהוא ענין הזרוז והטקוס19. 20 חמישתו21 יוסף עליו22(וי' ה, טז), פירשוהו23 רבותינו ז"ל [ב], חומשיה מלבר והוא חמשית24 הקרן. ומה שאמר וחמישיתיו25 26 (וי' ה, כד), דרשו בו רבותינוז"ל28 [ג],24 לרבות הרבה חמשיות30 על קרן אחד. אף על פי שעל דרך הדקדוק היה ראוי להיות חמישיותיו31 הנה מצאנו כמוהו32 בקבוץ הזכרים לבד ואחותיך סדום33 ובנותיה (יח' טז, נה), נלאית ברוב34 עצתיך (יש' מז, יג). או יהיה35 חמישיתיו36 37 בלשון זכרים.
Sources rabbiniques
א. בבלי, סנהדרין מט ע"א
ב. בבלי, בבא מציעא נד ע"א
ג. בבלי, בבא קמא קח ע"א
Apparat critique
1. eius A, ed] viros eius ST
2. Iohanan A, ed] Iohana ST
3. supra liminare A, ed] superliminare ST
4. modo ST, ed] modo 2 A
5. addet A, ed] adde ST
6. proprietatis ST, ed] propietatis A
7. huius A, ed] eius ST
1. ובלשון] ולשון BL
2. חמש] וחמש BL
3. את] ואת BL
4. חמשך] חמשיך Ma3 V1
5. והוא] היא BL
6. פירשו] פרשו V1
7. חסר] אבנר BL
8. החומש] החמש Ma3
9. חמישית] חמישי BL
10. וחומשים] וחמושים Ma3 V1
11. שהיה] שיהיה V1
12. זיין] זין Ma3 V1
13. חסר] את BL
14. חמישית] חמישים Ma3
15. שעושים] שעושין BL Ma3
16. המצוירים] ובמצויירים Ma3 המצויירים V1
17. וספוהי] וסיפוהי Ma3
18. מסקסין] מטקסין BL Ma3 V1
19. והטקוס] והטיקוס Ma3 V1
20. חסר] ואת BL
21. חמישתו] וחמישיתו Ma3 V1
22. נוסף יוסף עליו] BL
23. פירשוהו] פירשו BL פרשו Ma3 פרשוהו V1
24. ] Ma3 omission
24. חמשית] חמישית V1
25. וחמישיתיו] וחמישיתו BL וחמישיתיו V1
26. ] יסף BL יוסף V1
28. ז"ל] V1 omission
30. חמשיות] חמישיות V1
31. חמישיותיו] חמשיותיו Ma3
32. כמוהו] BL
33. סדום] סדם Ma3
34. ברוב] ברב Ma3 V1
35. יהיה] הוא Ma3
36. חמישיתיו] Ma3 omission
37. ] מקובץ Ma3 addition