Marginalia
Cor. Etiam mihi cor, Iob, cor perversum, Psalmiste. Et verbum grave de ipso cordasti me soror mea sponsa, Cantici, expo. abstulisti cor meum, vel vulnerasti cor meum cum sagitta oculorum tuorum. Et niphal1 et vir inanis cordabitur2, Iob, expo. homo inanis et vacuus in principio de non scientia. Et post sic cordabitur quod erit ipsi cor et scientia. Et collectio in lingua mulierum, omnia corda scrutatur Dominus, Verba. Et in lingua masculorum percutientes supra cordibus eorum, Nahum, et in deficere bet geminatum cor, et in lingua mulieris cor, quid precisum cor tuum, Ezechielis. Et collectio corda et ad rectos in cordibus eorum, Psalmiste, cor sapientis ad dexteram suam, Ecclesiastes, ut dicere est paratum ipsi sicut dextera paratum ad hominem ad omne opus et quia quod cor est habitaculum intellectus et scientia dixit comparans cor, Proverbiorum, ac si dixisset comparans scientiam, in corde et corde loquentur, Psalmiste, qui ostendens more suo cor suum bonum. Et est malum ecce quod quando loquetur loquetur cum duobus cordibus et sic et ad gregem in non corde et corde, Verba, quod non fuerunt ipsis duo corda in bello, sed in corde perfecto fuerunt bellantes sicut quod dixit greges cohortis cum corde perfecto, Samuelis. Et quia quod cor meditatio corporis hominis et substantie sue, dictum est etiam ad meditationem omnis corporis et substantie que ipsi cor usque cor cęlorum, Verba, in substantia ignis, Nomina, in substantia quercus, Samuelis, et ad substantiam abominationum eorum et abominationum eorum cor eorum ambulans, Ezechielis. Et sunt qui declarant in substantia ignis sicut in flamma ignis et si sic erit dictio de quietis lamed flamma in statera desiderium, anime tue. Et simile ipsi in verbis Misna, unus accendens3 et unus inflammans, et laganabit ad oculos meos duo lagana, Samuelis. Et pasta crustulata quod frigunt ipsam in sartagine.
1 גם לי2 לבב כמוכם (איוב יב, ג), לבב עקש (תה’ קא, ד).על לבבך (דב' ו, ו)3 והפעל הכבד ממנו4 לבבתיני5 אחותי כלה (שה"ש ד, ט), פירושו הסירות 6 לבבי או מחצת 7 לבבי בחץ עיניך. והנפעל ואיש נבוב8 ילבב (איוב יא, יב), פירושו האדם נבוב וחלול בתחלה באין דעת9 ואחר כך ילבב שיש לו לבב10 ודעת. והקבוץ בלשון נקבות כל לבבות דורש י"י (דה"א כח, ט). ובלשון זכרים מתופפות11 על לבביהן (נח' ב, ח). ובהעדר12 בי"ת13 הכפולה לב, ובלשון נקבה לבה. מה אמולה14 לבתך (יח’ טז, ל). והקבוץ לבות, ולישרים בלבותם (תה’ קכה, ד). לב חכם לימינו (קה’ י, ב), כלומר כי הוא מזומן לו כמו שהימין מזומן לאדם לכל מעשיו15. ולפי שהלב הוא משכן השכל אומר16 קונה17 לב (משי יט, ח), כאלו18 אומר19 קונה דעת. בלב ולב ידברו (תה’ יב, ג), מי שמראה בפיו כי לבו20 טוב 21והוא רע 22הנה כשידבר23 ידבר בשני לבבות. וכן ולעדור24 בלא לב ולב (דה"א יב, לג), שלא היו להם שני לבבות 25במלחמה26 אלא27 בלב שלם היו נלחמים כמו שאמר עדרי28 מערכה בלבב שלם (דה"א יב, לט)28. ולפי שהלב מצוע30 גוף האדם ועצמו נאמר31 גם כן 32 למצוע33 כל גוף ועוצם שלו לב.34 עד לב השמים (דב' ד, יא), 35בלב האלה (שמ"ב יח, יד), ואל36 הלב37 שקוציהם ותועבותיהם לבם38 הולך39 (יח’ יא, כא). ויש40 שפרשו41 בלבת אש (שמ’ ג, ב) כמו בלהב אש42. ואם43 כן תהיה המלה מנחי הלמ"ד לבת בפלס אות נפשך (דב' יב, טו). ודומה לו בדברי המשנה [א] אחד המבעיר ואחד המלבה. ותלבב לעיני שתי לבבות44 (שמ"ב יג, ו), הוא הבצק הרקיק שקולין אותו45 במסרת46.
Sources rabbiniques
א. משנה בבא קמא ו, ד
Apparat critique
1. ] כי Ma3 V1 addition
2. לי] Ma3
3. נוסף ] BL
4. ממנו] ממני Ma3
5. לבבתיני] לבבתני BL
6. חסר] את BL Ma3
7. חסר] את BL Ma3
9. דעת] דעה BL Ma3
10. לבב] לב V1
11. מתופפות] מתפפות BL
12. ובהעדר] ובהעדר V1
13. בי"ת] הבי"ת Ma3
14. אמולה] אמלה BL
15. מעשיו] מעשה BL Ma3
16. אומר] אמר BL V1
17. קונה] קנה BL
18. כאלו] כאילו BL
19. אומר] אמר BL Ma3 V1
20. כי לבו] שלבו BL
21. ] לבני אדם V1 addition
22. ] להם V1 addition
23. כשידבר] בעת שידבר V1
24. ולעדור] ולעדר BL V1 לעדור Ma3
25. ] בשעה שהיו עורעים V1 addition
26. במלחמה] מלחמה V1
27. אלא] אבל BL
28. ] עורכי מלחמה (דה"א יב, לד) בלב שלם(ii) Ma3
28. עדרי] עורכין V1
30. מצוע] מיצוע BL
31. נאמר] Ma3 omission
32. ] נאמר Ma3 addition
33. למצוע] למיצוע BL
34. חסר] בער באש BL
35. חסר] בלבת אש מתוך הסנה (שמ’ ג, ב), BL
36. ] Ma3 omission
37. הלב] לב BL V1 Ma3 omission
38. שקוציהם ותועבותיהם לבם] Ma3 omission
39. הולך] הלך BL Ma3 omission
40. ויש] Ma3 omission
41. שפרשו] שפירשו BL Ma3 omission
42. חסראש] האש BL Ma3
43. ואם] ואחר V1
44. לבבות] לביבות Ma3 V1
45. אותו] אותן Ma3
46. במסרת] במשרת BL במסרית Ma3