Marginalia

a.  emptiones

b.  doctrinam vel legem

Accepit. Et vos accepit Dominus, Verba, et cum defectu pe accepit supra aquas multas, Ezechielis, et est camessatum ad dividere inter ipsum et inter imperativum qui cępit me de domo patris mei cępit idola, In principio, libera captos ad mortem, Proverbiorum, cape taurum unum filium vacce, Nomina, et cape lignum unum, Ezechielis, et cum defectu pe appoal, et tu cape tibi, Nomina, capite vobis, In deserto, pro non capere eruditionem, Ieremie, cum patha et cum seva coph capere argentum, Regum, si parum capere te virum meum. Et ad capere etiam mandragoras filii mei, Principio, lamed ad servitium, quia capiet vir uxorem, Verba, et pre multum servire sibi in lingua ista deficere fecerunt pe appoal in plus, et etiam dagges coph, et accipiam bucellam panis, Et vidit, et plus eorum sic capere eos supra brachiis eorum infinitum ut dicere capere ipsos supra brachiis suis vel verbum preteritum de accepit supra aquas multas, et accepit Cora, accepit personam suam cum sociis suis et consiliati fuerunt in ista re, sic et acceperunt triginta socios, et fuerunt cum ipso, Iudicum, et sic Absalon accepit et stare fecit ipsi in vita sua, accepit in se ipso hoc consilium, Samuelis, et sic quod1 accipiet tibi cor tuum, Iob, capiet ipsi et sedit et detineat ipsa sibi ipsi non reverteris nunc ultra ad ipsa post ipsam et in modo mortis iustorum, quia accepit ipsum deus, In principio, quia capiet me semper, et post gloriam capies me, Psalmiste. Et niphal ipse in peccato suo captus fuit, Ezechielis, et arca dei capta fuit, Iudicum, propter capi2 arcam dei, Iudicum. Et hitpaal et ignis apprehendens se. Et quod cuius non memoratus est agens suus de daggessato captus fuit populus meus gratis, Isaie. Et adiectivum de ipso si videbis me captum de tecum, Regum, quia est camessatum quia de viro capta fuit, In principio, cum levitate coph et cames. Et cuius non memoratus est agens suus de augumentato capiatur nunc parum aque si capietur de forti preda, Isaie. Et nomen captivitas et preda, Pinhas, et preda fortis, Isaie, et hoc et hoc quo servierunt sibi in isto nomine in modo spoliationis. Et quod quod dixit captivitas et captura supra bestiis, et spoliationem supra vestibus et vasis. Et sic declarabuntur quando ipsa simul sed unum veniet in loco socii sui sicut et divides predam, Pinhas, dictum supra homine, et supra bestia. Et pondus aliud cum defectu pe appoal. Et captio muneris cum hiric mem, et vocatur forceps quia quod est capiens rem, forcipes, cum forcipibus3 accepit de supra, Isaie, cum segol mem, et forcipes eius et instrumentum ad capere ignem, Et vocavit, cum patha mem. Et vocatum est in lingua duorum quia quod ipsum duo, et4 forcipes candelabri erant ad capere cum ipsis lychnos de medio olei, et ad facere sedere ipsos ad trahere ipsos in os candelarum, et lingua mea adherens faucibus meis, Psalmiste, quod quod supra linguam et sub ipsa, vocati sunt fauces, quia quod sunt congregati et capientes in tempore masticationis. Et nomen in modo emptionis, adducentes merces(a) et omne mercimonium, cum hiric mem. Et sic in verbis doctorum nostrorum emptio et venditio. Et de hoc ementes tritica. Et sic caldeizat Ionatan ementes tritica. Et sic cogitavit agrum et emit ipsum, et in modo scientie et dulcedinis verbi quia doctrinam(b) bonam dedi vobis, et addet doctrinam, cum segol sicut pluvia doctrina mea, Verba, inclinare fecit ipsum cum multitudine doctrine sue, Proverbiorum, et de hoc mollificantes linguas eorum sicut modus quod dictum est linguas suas mollificabunt. Et rabi Iona expo. de hoc et cęperunt viri de cibariis eorum ut dicere didicerunt et sciverunt de siccitate cibariorum eorum quod veritas secum, et non necesse ad educere ipsum de modo captionis quia vult dicere quod viri Israel cęperunt de cibariis eorum et comederunt ad firmare pactum eorum cum ipsis, et sic et cępit et dedit testimonium est sicut audictio5 sua ut dicere cępit tabulas pacti, et dedit ipsas in arcam.

ואתכם לקח 1 (דב' ד, כ), ובחסרון הפ"א קח על מים רבים (יח’ יז, ה). והוא קמוץ להפריד בינו ובין הצווי. אשר לקחני מבית אבי (בר’ כד, ז), לקחה ה2 את התרפים (בר’ לא, לד), הצל לקוחים3 למות (מש' כד, יא), לקח פר אחד בן בקר (שמ’ כט, א), ולקח עץ אח4 (יח’ לז, טז). ובחסרון הפ"א ואתה קח לך (שמ’ ל, כג), קחו לכם (בר’ מה, יט), לבלתי5 קחת מוסר (יר’ יז, כג), בפתח. ובשבא6 הקו"ף קחת כסף (מל"ב יב, ט), המעט קחתך את אישי ולקחת גם את דודאי בני (בר’ ל, טו), הלמ"ד לשרות7. כי יקח איש אשה (דב' כד, ה). ומרוב8 השתמשם9 בלשון 10 חסרו11 פ"א הפעל ברוב וגם12 דגש הקו"ף. ואקחה פת לחם (בר’ יח, ה), ורובם13 כן. קחם על זרועותם14 (הו’ יא, ג), מקור כלומר15 לקחת אותם על זרועותיו16 או הוא17 פעל עבר מן קח על מים רבים. ויקח קרח (במ’ טז, א), לקח עצמו עם חבריו18 והתיעצו19 20 בזה הדבר. וכן ויקחו שלשים מרעים ויהיו אותו21 (שופ’ יד, יב), וכן ואבשלום לקח ויצב לו בחייו (שמ"ב יח, יח), לקח בעצמו זאת העצה. וכן מה יקחך לבך (איוב טו, יב), 21תקח לה (בר’ לח, כג), תעכבם היא23 לעצמה אל תחזור אתה24 עוד אליהם25 אחריה. 26. והנפעל הוא בעונו נלקח (יח’ לג, ו), וארון האלהים נלקחה (שמ"א ד, יז), אל הלקח ארון האלהים (שמ"א ד, יט). וההתפעל ואש מתלקחת (שמ’ ט, כד). ומה שלא נזכר פועלו29 מהדגוש כי לקח עמי חנם (יש’ נב, ח). והתאר ממנו אם תראה אותי30 לקח מאתך31 (מל"ב ב, י), כי הוא קמוץ. כי מאיש לקחה זאת (בר’ ב, כג), בקלות הקו"ף ובקמץ חטף. ושלא נזכר פועלו32 33 מהנוסף, יקח נא מעט מים (בר’ יח, ד), היקח מגבור מלקוח (יש’ מט, כד). והשם את34 השבי ואת המלקוח (במ’ לא, יב), ומלקוח עריץ (יש’ מט, כה), וזה מה שנשתמשו בזה השם בענין השלל. ומה שאמר את השבי ואת המלקוח ואת השלל, אמר השבי על האדם,35 35 ואת המלקוח על הבהמות, ואת השלל על הבגדים והכלים. וכן יתפרש37 כשהם כאחד אבל האחד יבא במקום חברו38. כמו וחצית את המלקוח (במ’ לא, כז), נאמר על האדם ועל39 הבהמה40. ונאמר זה41 שלל דוד (שמ"א ל, כ) על הבהמה.37 ומשקל אחר בחסרון פ"א43 הפעל ומקח שחד (דה"ב, יט, ז) 44. ונקרא46 הצבת לפי שהוא לוקח47 הדבר מלקחים, במלקחים לקח מעל המזבח (יש’ ו, ו), בסגול המ"ם. ומלקחיה48 ומחתותיה49 (שמ’ לז, כג), בפתח המ"ם ונקרא בלשון שנים לפי שהוא שנים. ומלקחי המנורה היו לקחת בהם הפתילות מתוך השמן ולישבן ולמשכן50 לפי51 הנרות. ולשוני מדבק מלקוחי52 (תה’ כב, טז), מה שעל הלשון ומחתתיו53 נקראו מלקוחים54 לפי שהם נקבצים ולוקחין55 בעת הלעיסה56. והשם בענין המקנה המביאים (i)57 המקחות וכל שבר (נחמ' י, לב), 58. וכן בדברי רבותינו ז"ל60 [א] מקח וממכר. ומזה לוקחי61 חטים (שמ"ב ד, ו), ופרשו62 כלוקחי חטים. וכן תרגם יונתן כזבנין חטים63. וכן זממה שדה ותקחהו (מש' לא, טז). ובענין המדע64 ומתק המאמר כי לקח טוב נתתי לכם 65 (מש' ד, ב), ויוסף לקח (מש' א, ה) 66. יערוף67 כמטר לקחי (דב' לב, ב), הטתו ברב68 לקחה (מש' ז, כא). ומזה הלוקחים69 לשונם וינאמו70 נאם (יר’ כג, לא), כענין שנאמר71 לשונם יחליקון (תה’ ה, י). ורבי יונה פירש72 מזה ויקחו האנשים 73מצידם (יהו’ ט, יד), כלומר למדו וידעו מיובש צידם כי האמת אתם. ואין צרך74 להוציאו מענין לקיחה, כי רוצה לומר כי אנשי ישראל לקחו מצידם ואכלו לקיים בריתם75 עמהם. וכן ויקח ויתן את העדות76 (שמ’ מ, כ), הוא כמשמעו, כלומר 77לקח לוחות הברית ונתנם בארון.

Sources rabbiniques

א.  בבלי, בבא מציעא א ע"א

Apparat critique

1quod A, ed]  quid ST

2capi ST, ed]  capit A

3forcipibus ST, ed]  fortitibus A

4et A, ed]  ST omission

5audictio A, ed]  addictio ST

1 חסר]  י"י BL Ma3

2 נוסף ה]  BL Ma3 V1

3לקוחים]  לקחים BL

4אח]  אחד BL Ma3 V1

5לבלתי]  ולבלתי BL

6ובשבא]  ובשוא BL Ma3 V1

7לשרות]  לשירות BL V1 השירות Ma3

8ומרוב]  ומרב Ma3

9השתמשם]  השתמש V1

10 חסר]  הזה BL Ma3 V1

11חסרו]  חסרון V1

12וגם]  וענין אחר Ma3

13ורובם]  ודובר Ma3

14זרועותם]  זרועתיו BL זרועותיו Ma3 V1

15 כלומר]  V1 omission

16זרועותיו]  זרועותם Ma3

17 נוסף הוא]  BL

18חבריו]  חביריו BL Ma3

19והתיעצו]  ויתיעצו Ma3

20]  זה Ma3 addition

21]  V1 omission

21אותו]  אתו BL

23 נוסף היא]  BL Ma3

24אתה]  עתה BL Ma3

25אליהם]  עליהם BL Ma3 V1

26 חסר]  ובענין מיתת הצדיקים כי לקח 26 אלהים (בר’ ה, כד), 27 כי יקחני סלה (תה’ מט, טז), ואחר כבוד תקחני (תה’ עג, כד) BL Ma3

26]  אתו BL אותו Ma3

27]  BL כי יקח אותו אלהים, Ma3 addition

29פועלו]  פעלו BL

30אותי]  אתי BL

31מאתך]  מעמך V1

32פועלו]  פעלו BL

33 חסר]  ממנו BL

34את]  ואת BL

35]  Ma3 omission

35 ומה שאמר את השבי ואת המלקוח ואת השלל, אמר השבי על האדם,]  V1 omission

37]  V1 omission

37יתפרש]  יתפרשו BL Ma3

38חברו]  חבירו BL Ma3

39ועל]  Ma3 omission

40הבהמה]  והבהמה Ma3

41זה]  זלה Ma3

43פ"א]  הפ"א Ma3

44 חסר]  , 44 המ"ם BL Ma3 V1

44]  בחירק BL בחרק Ma3 V1

46ונקרא]  ונקראת BL

47לוקח]  לוקחת BL

48ומלקחיה]  ומלקחיה Ma3

49ומחתותיה]  ומחתתיה BL

50ולמשכן]  ולמושכן Ma3

51לפי]  בפי BL

52מלקוחי]  מלקוח Ma3

53ומחתתיו]  ומתחתיו BL Ma3 ומחתיו V1

54מלקוחים]  מלקוחים BL Ma3 V1

55ולוקחין]  ולוקחים BL Ma3 V1

56הלעיסה]  הלעיטה V1

57 חסר]  את BL Ma3 V1

58 חסר]  58 המ"ם BL Ma3 V1

58]  בחירק BL בחרק Ma3 V1

60 ז"ל]  V1 omission

61לוקחי]  לקחי BL

62ופרשו]  ופירושו BL Ma3 V1

63חטים]  חטין BL Ma3 V1

64המדע]  מדע V1

65 חסר]  תורתי אל תעזובו BL Ma3

66 חסר]  , בסגול BL Ma3

67יערוף]  יערף BL Ma3 V1

68ברב]  ברוב BL Ma3 V1

69הלוקחים]  הלקחים BL Ma3

70וינאמו]  וינאמו V1

71 נוסף שנאמר]  BL

72פירש]  פרש V1

73]  את  V1 addition

74צרך]  צריך BL Ma3

75בריתם]  בריתםם V1

76העדות]  העדת BL

77]  הוא  V1 addition


Notes critiques

i.  variante scripturaire relevée par Kennicott

back to top