Marginalia

a.  vel qui provenit

b.  imbutionis

c.  initiatos eruditos

Erudivit. Erudire ad puerum ad os vie sue, Proverbiorum, incipere ad docere ipsum de parvulitate sua ad os vie sue1 ut dicere parum parum ut poterit tollerare. Et sic in verbis doctorum nostrorum qui attigit(a) ad eruditionem precepti ut dicere principium debiti sui supra preceptis et sic erudientes ipsum horas ut dicere initiantes ipsos et assuefacientes ipsos ad geiunare2 parum parum. Et rabi Iona adduxit in modo alio quod edificavit domum3 novam et non initiavit ipsam, Verba. Et initiaverunt domum Domini. Regum4 Et nomen canticum psalmi initiatio(b) domus, Psalmiste, et non ipsum secundum scientiam meam si non de modo isto ut dicere principium comestionis in domo nova vocabitur initiatio sicut quod vocabitur principium eruditionis in puero et usus ipse quod facientes convivium et letitiam in comestione prima quod comedent in domo nova et propterea dixit et non initiavit ipsam ibit et revertentur domum suam et armavit initiatos(c) suos, In principio, adolescentes quos initiavit ipsos et docuit ipsos.

חנוך לנער על פי דרכו (מש’ כב, ו), התחיל ללמדהו מקטנותו על1 פי2דרכו כלומר מעט מעט שיוכל לסבול. וכן בדברי רבותינו ז"ל [א], משתגיע3 לחנוך4 מצוה,כלומר5 התחלת חיובו6 על המצות. וכן 7 [ב], אבל מחנכין אותן8 לשעות9, כלומר מתחילין להם10 ומרגילין אותן11 להתענות מעט מעט. ורבי יונה הביא בענין אחר אשר בנה בית חדש12 ולא חנכו (דב’ כ, ה), ויחנכו את בית י"י (מל"א ח, סג)13. ואינו15 לפי דעתי כי אם מהענין הזה כלומר התחלת האכילה בבית חדש יקרא חנוך כמו שיקרא התחלת16 הלמוד בנער. ומנהג הוא שעושין סעודה ושמחה באכילה הראשונה שיאכלו בבית חדש ולפיכך אמר ולא חנכו ילך וישוב לביתו (דב' כ, ה). וירק את חניכיו (בר’ יד, יד), 17הנערים שחנך אותם ולמד אותם.

Sources rabbiniques

א.  בבלי, חגיגה ד ע"א

ב.  בבלי, יומא פב ע"א

Apparat critique

1ad os vie sue A, ST, ed]  על דרכו BL ;  על פי דרכו TBL

2geiunare A, ed]  genuiare ST

3domum ST, ed]  mihi domum A

4Regum ed]  urbem A, ST

1על]  ועל Ma3

2 נוסף פי]  BL

3משתגיע]  משהגיע BL Ma3 V1

4לחנוך]  לחינוך BL

5כלומר]  V1 omission

6חיובו]  חיוב BL

7 חסר]  אמרו BL

8אותן]  אותו V1

9לשעות]  שעות Ma3

10להם]  להן Ma3

11אותן]  אותם V1

12חדש]  (i) Ma3 omission

13 חסר]  . והשם מזמור שיר 13 הבית (תה’ ל, א) BL Ma3 V1

13]  חנכת BL V1 חנוכת Ma3

15ואינו]  ואינם V1

16התחלת]  מתחלת V1

17]  פירושו V1 addition


Notes critiques

i.  variante scripturaire relevée par Kennicott (K9, K166, K170)

back to top